خودروهای فرسوده بر گردن آلودگی هوا در تهران حق بزرگی دارند. 400 هزار خودرو فرسوده هوای پایتخت را آلوده میکنند و میزان اکسیژن را کاهش میدهند، بر میزان دیاکسیدکربن و سایر آلایندههای خطرناک میافزایند و به اصطلاح سمافشانی میکنند. تاکنون تصمیمهای گوناگونی برای از ردهخارجکردن خودروهای فرسوده گرفته شده است که البته بعضی از آنها اجرانشده ملغی شدهاند و برخی مصوبههای قبلی دولت نیز بطور کامل اجرا نشدهاند.
عضو کمیسیون عمران مجلس روز گذشته آماری از تردد خودروهای فرسوده در تهران ارائه داد که هرچند این آمارها جدید نیستند اما نگاهی گویا و دقیق به آنها نشان میدهد تهران گاهی در حد یک قبرستان خودروهای فرسوده تنزل میکند. بگفته مجید کیانپور 80درصد آلودگی هوای تهران ناشیاز تردد 400هزار خودرو فرسوده و کاربراتوری در پایتخت است که بهحق عامل اصلی آلودگی هوا، تیرهروزی و تنگی نفس تهرانیها هستند. بویژه آنکه این روزها و همزمان با سرد شدن و وارونگی هوا فشار دود و آلودگی بیشتری بر سینه مردم سنگینی میکند و نقش خودروهای فرسوده بیشاز گذشته در تهران و زندگی مردم پررنگتر میشود.
سرنوشت مصوبهها
حدود دو دهه است که آلودگی هوای کلانشهرها آنقدر افزایش یافته که به یکی از معضلات حلنشده تبدیل شده است. سال گذشته آمار پلیس راهور درباره خودروهای فرسوده همه را شوکه کرد. این آمار حاکی از آن بود مصرف سوخت خودروهای فرسوده ۲برابر خودروهای نو است. باتوجه به نقش خودروهای فرسوده در آلودگی هوا، مصوبههای مختلفی برای ازردهخارج کردن آنها ابلاغ شده است. سرنوشت بعضی از این مصوبهها این بود که اجرانشده ملغی شدند و بعضی از آنها هم بطور کامل اجرا نشدهاند. همچنین درشرایط کنونی اسقاط خودرو فرسوده بهنوعی متوقف شده است. از سویی اسقاط خودروهای فرسوده با واردات خودرو کاهش چشمگیری داشته و حتی صفر هم شده است. ازسوی دیگر لغو مصوبه معافیت تولیدکنندگان داخلی از اسقاط خودرو هم به مشکلات از رده خارج کردن خودروهای فرسوده افزوده است و مصوبههای دولت برای اسقاط خودرو همچنان بدوناجرا باقی ماندهاند. دو سال قبل دولت مصوبه جدیدی در ارتباط با کاهش آلودگی هوای کلانشهرها برای اجرا ابلاغ کرد. طبق این مصوبه خودروهای فرسودهای که در کلانشهرها تردد میکنند، باید ۵۰هزارتومان جریمه شوند. بنظر میرسد این مصوبه باتوجه به درآمدزایی آن براحتی به مرحله اجرا رسید.
همچنین 7سال پیش طرحکاهش منع تردد خودروهای فرسوده در کلانشهرها تصویب شد اما تاکنون ارادهای برای اجراشدن آن وجود نداشته است.
مهرداد بائوجلاهوتی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه مجلس درباره مصوبههای دولت برای مقابله با آلودگی هوا گفت: «یکی از راهکارها برای مبارزه با آلودگی هوا، اجرایی شدن مصوبههای دولت برای کاهش آلودگی هوا در کلانشهرهاست. اگر این مصوبهها بدرستی اجرا شوند، تاثیر زیادی در کاهش آلودگی هوا دارند. خودروهای فرسوده یکی از عوامل اصلی آلودگی هوای تهران هستند و چارهای جز از رده خارج کردن آنها نیست. بنابراین باید شرایطی فراهم گردد تا خودروهای فرسوده از رده خارج و خودروهای جدید جایگزین آنها شوند.»
این نماینده مجلس درباره اجرایی شدن مصوبههای قبلی دولت توضیح داد: «برخی مصوبههای مهمی که برای از رده خارج کردن خودروهای فرسوده تصویب شدهاند، تاکنون اجرایی نشده است. بر اساس یکی از مصوبهها قرار بود به ازای هر خودرویی که وارد معابر میشود، یک خودرو فرسوده خارج شود.
حال اما بنظر میرسد در عمل این اتفاق نیفتاده و فقط صوری بوده، بنابراین ضروری است مصوبههایی که در کاهش آلودگی هوا نقش دارند، بهطور کامل اجرایی شوند تا بلکه بتوان امیدوار بود که آلودگی هوا در کلانشهرها کاهش یابد.»