الزام تولیدکنندگان خودروهای مونتاژی به خرید خطتولید اختصاصی، بسیاری از شرکتها را از تولید خودرو در ایران منصرف کرد.
صحبت از قانونی قدیمی است که گویا این روزها شمارهگذاری ناجا بیش از پیش، بر اجرای آن تاکید دارد. این روزها تولیدکنندگانی که با ممنوع شدن واردات قصد ورود به دنیای خودرو، آنهم از طریق خطوط تولید اجارهای داشتند با مانعی بزرگ در شمارهگذاری نیروی انتظامی روبرو شدهاند که بر اساس آن نمیتوانند شماره شناسایی خودرو (VIN) را بنام خود ثبت کنند. همین اتفاق باعث شده است بسیاری از این شرکتها که بهنوعی میخواستند از طریق تولید، محصولات خارجی را در بازار ایران عرضه کنند، با مشکل مواجه شوند.
تولید خودروهای خارجی بصورت مونتاژ قطعات منفصله (CKD) به امری غیرممکن برای شرکتهایی تبدیل شده است که قصد داشتند با اجاره خطتولید و حتی در اختیار گرفتن کارخانههایی که مدتها اقدامی برای تولید خودرو نکردهاند، بسوی خودروساز شدن گام بردارند. این در حالیست که این قانون به سنگ بزرگی بر سر راه تولیدکنندگان خودروهای خارجی که اغلب نیز چینی هستند؛ تبدیل شده است.
تعداد شرکتهایی که به علت در اختیار نداشتن خطتولید تملیکی، موفق به تولید محصولات خود در ایران نشدهاند شاید به تعداد انگشتان یک دست هم نرسد، با این حال حضورشان در بازار ایران میتوانست راه را برای تولید و عرضه خودروهای بروز دنیا باز کند. از این دست شرکتها میتوان به ریگانخودرو با محصول کوپا اشاره کرد که از اوایل دهه 90 شمسی در بازار خودرو شروع به قطعهسازی و تولید موتور خودروهای چینی کرد و سال گذشته بعد از نمایشگاه خودرو شهر آفتاب با رونمایی از خودرو کوپا، از آغاز تولید این خودرو در ایران خبر داد؛ محصولی که بعد از استقبال خوب مشتریان همچنان با مشکلات شمارهگذاری به علت تولید توسط خودروسازان راین روبروست و مدیران این شرکت هنوز موفق به اخذ مجوز شمارهگذاری نشدهاند. این اتفاق باعث شده است ریگانخودرو، خودروهای فروختهشده را بدون پلاک به مشتریان تحویل دهد.
البته باید گفت ریگان خودرو تنها شرکتی نیست که با این مشکلات دستوپنجه نرم میکند. یکی دیگر از شرکتهایی که از ابتدا نیت تولید خودرو در داخل کشور را در سر داشت، شرکت یارانخودرو اروند بود؛ شرکتی که در ابتدا تنها چند دستگاه از خودروهای دامای را وارد کشور کرد و قصد داشت در مرحله اول بصورت SKD و در مرحله بعد بصورت CKD این خودروها را در کشور تولید کند. اما در حال حاضر هنوز موفق به این کار نشده است.
این شرکت برای تولید محصولات خود قرار بود با یکی از کارخانههای موجود در کشور همکاری کرده و خودروهای دامای را بهصورت CKD تولید کند. اما این خودروساز نوپا هم موفق به تولید خودرو در خط تولید اجارهای نشد. مسئولان این شرکت نیز علت عدم تولید خودروهای دامای در ایران را مشکلات شمارهگذاری و البته صدور کارتکس و سند کمپانی به نام کارخانه تولیدکننده و صاحب خط تولید میدانند و حاضر به واگذاری امتیاز برند خود به اجارهدهنده خط تولید نشدهاند. از طرفی با توجه به این قانون شرکتهای تولید خودرو یا باید کارخانهای را بنام خود بمدت 5 سال اجاره کنند و پروانه کاربری را بنام خود دریافت نمایند یا اینکه خود اقدام به خرید و ایجاد خطتولید به نام شرکت صاحب برند کنند.
اما عظیمخودرو دیگر خودروساز نوپایی است که برای تولید محصولات خود در ایران با چنین مشکلی مواجه نیست و پیشازاین اقدام به خرید خودروسازی بروجرد با مبلغ 120 میلیاردتومان کرده است. این کارخانه که پیش از این در اختیار زاگرسخودرو بود، حال برای تولید فوتون در ایران تجهیز میشود و قرار است اولین فوتون تولیدشده در ایران هجدهم شهریورماه از خط تولید خودروسازی بروجرد خارج شود. لوکسژن و بورگوارد هم دو برند دیگری هستند که باوجود وعده مدیرانشان برای تولید در داخل کشور هنوز خبری از ایجاد خط تولید برایشان نیست و باید منتظر ماند تا مشخص شود آیا این دو برند تایوانی و چینی- آلمانی در ایران تولید خواهند شد یا خیر.