حدود دو ماه پیش، ۱۲نفر از اعضای کمیسیون صنایع‌ومعادن مجلس «تقاضای‌مسکوت ماندن طرح ساماندهی بازار خودرو بمدت ۶ماه» را ارائه کردند که با اکثریت آرا تصویب شد. حال اما خبر می‌رسد براساس مطالبات مردمی درخصوص طرح مذکور و مغایرت مسکوت ماندن آن با اجرای برخی قوانین دیگر، مدت مسکوت ماندن آن چهار ماه کاهش یافته است و این طرح هفته آینده برای رأیگیری به صحن‌علنی مجلس می‌رود. طرح دوفوریتی ساماندهی بازار خودرو که از بهمن‌ماه سال ۱۳۹۶ به درخواست ٢١٧نماینده مجلس شورای اسلامی به جریان افتاد، شامل مواردی همچون کاهش سالانه ۵تا۱۰درصدی تعرفه خودروهای وارداتی، حذف عوارض واردات خودروهای هیبرید و همچنین حذف عوارض خودروهای غیرهیبرید با سوخت یورو ۵ و ۶ می‌شود. سوم‌اردیبهشت‌ماه امسال، دو فوریت این طرح به رأی گذاشته و با مخالفت نمایندگان مواجه شد تا به‌صورت یکفوریتی در دستور کار مجلس باشد. طبق این طرح، دولت مکلف است حقوق ورودی خودروهای سواری را از سال ۹۷ بصورت تدریجی کاهش دهد تا در سال پایانی سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ به حداکثر ۲۰درصد برسد. احتمال رفع ممنوعیت واردات خودرو با تصویب این طرح در حالی قوت گرفته که برخی کارشناسان معتقدند از ابتدا نیز ممنوعیت واردات خودرو بخصوص خودروهای هیبرید یک اشتباه محض بوده است. زیرا نهتنها با کاهش مصرف سوخت می‌توان از هدررفت ارز به میزان قابل‌توجهی جلوگیری کرد بلکه در صورت توسعه خودروهای سبز و پاک، ارزبری داروها و هزینه درمان بیماری‌های ناشی‌از آلودگی هوا نیز کاهش قابل‌توجهی خواهد یافت. حال تحقق این در گرو رأی مثبت خانه ملت به جداسازی مقررات واردات خودروهای هیبرید از بنزینی است. اعضای کمیسیون صنایع‌ومعادن مجلس که طی دوماه اخیر طرح را از منظر دانش‌فنی روز مورد بررسی قرار دادهاند، درخصوص بررسی مجدد طرح اصلاح قانون واردات خودرو در صحن علنی مجلس اتفاق نظر دارند.
مهناز رمضانی، کارشناس بازار خودرو: حساب خودروهای هیبرید از بنزینی جداست
آیا احتمال رفع ممنوعیت واردات خودرو در صورت تصویب طرح ساماندهی بازار در مجلس وجود دارد یا حداکثر خروجی آن مستثنی کردن خودروهای هیبرید از بنزینی خواهد بود؟
این موضوع به میزان موجودی ارز در کشور بستگی دارد. دولت نیز می‌داند با ممنوعیت واردات خودرو، بازار را در مضیقه قرار داده و خود را نیز از درآمدهایی که از این محل داشته، محروم کرده است. ضمن اینکه روند اسقاط سالانه 140هزار دستگاه خودرو سواری فرسوده و آلاینده نیز با این ممنوعیت متوقف شده، بنابراین اعمال این محدودیت ناخواسته نبوده است. اما شرایط فعلی کشور وضعیت فوقالعادهای است که درگذشته آن را تجربه نکرده‌ایم. من فکر می‌کنم هر زمان دولت از فشار سیاست‌های برونمرزی و فرامنطقه‌ای برخی کشورهای غربی خارج شود، باردیگر واردات خودرو را آزاد خواهد کرد. اما موضوع جداسازی خودروهای هیبرید از بنزینی را باید از منظر دو کالای متفاوت ولی همگون مورد بررسی قرارداد. این بدان معناست که خودروهای هیبرید بهرغم شباهتهای ظاهری با نمونههای بنزینی، تفاوتهای محتوایی مهمی با آنها دارند؛ هم از لحاظ میزان مصرف سوخت و آلایندگی محیط‌زیست و هم از این نظر که میتوانند به کاهش آلودگی هوا بعنوان یک مطالبه مردمی جدی کمک کنند. تجربیات کشورهای توسعهیافته و درحالتوسعه نشان میدهد برای مهار غول آلودگی هوا در کلانشهرها چاره‌ای جز روی آوردن به استفاده از خودروهای سبز و پاک نیست.
الزام اجرای قوانین سهگانه هوای پاک، رفع موانع تولید و صرفهجویی در مصرف سوخت، چه کمکی به رفع ممنوعیت واردات خودروهای سبز و پاک توسط نمایندگان مجلس خواهد کرد؟
قطعا این قوانین بر رای نمایندگان مجلس تاثیرگذار خواهد بود. نمایندگان کمیسیون صنایع ابراز امیدواری کرده‌اند در بررسی طرح واردات خودرو در صحن علنی، مجلس به تفکیک خودروهای هیبرید از بنزینسوزها رأی موافق بدهد. البته این قوانین هر یک به‌تنهایی برای تاثیر بر رأی نمایندگان کافی خواهد بود. به‌عنوان‌مثال قانون هوای پاک که سلامت مردم در آن دیده شده است، برکاهش آلاینده‌های ناشی‌از مصرف سوخت تاکید دارد. تحقق این امر با بهکارگیری خودروهای پاک امکانپذیر خواهد بود. ماده بنزن در سوخت خودروها یکی از عوامل اصلی سرطان‌های ریه و خون است. می‌توان با کاهش مصرف سوخت از ابتلای شهروندان به بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا جلوگیری به‌عمل آورد.
در طرح ساماندهی بازار خودرو تعرفه واردات هیبریدها چنددرصد در نظر گرفته شده است؟ آیا امکان حذف تعرفه واردات برای این خودروها وجود دارد؟
در طرح اصلاح قانون واردات خودرو با توجه ضرورت ترویج مصرف خودروهای هیبرید مشوق تعرفه‌ای در نظر گرفته شده است. تعرفه 5درصدی می‌تواند خلأ سازوکارهای حمایتی در گذشته را جبران کند. امکان حذف تعرفه درحالحاضر بعید به نظر می‌رسد زیرا در قانون تعرفه صفردرصدی برای خودروهای برقی در نظر گرفته شده است.
درصورتیکه طرح اصلاح قانون واردات خودرو به‌هردلیلی از صحن علنی مجلس رأی مثبت نگیرد، اوضاع بازار خودرو کشور چگونه خواهد شد؟
التهاباتی که امروز در بازار شاهد هستیم ناشی از تصمیمات خلقالساعه درخصوص ممنوعیت واردات خودرو است. البته این طرح باتوجه به ادله محکم و قابل‌دفاع امکان جلب‌نظر تمام نمایندگان را دارد. اما باید گفت نقطه‌قوت آن تفکیک واردات خودرو هیبرید به صورت تخصصی و ایجاد رقابتی سودمند در میان خودروهای وارداتی و محصولات تولیدکنندگان داخلی است. درنهایت باید گفت اجرای این طرح آینده صنعت خودرو داخلی را روشن‌تر می‌کند.
محمدرضا منصوری، عضو کمیسیون صنایع مجلس:منتظر خبرهای خوب باشید
گفته می‌شود طرح ساماندهی واردات خودرو در هفته آینده به صحن علنی مجلس باز خواهد گشت. این اتفاق چه تاثیری بر واردات خودروهای هیبرید خواهد داشت؟
شرکت‌های واردکننده خودرو در شرایط سختی به سر می‌برند. اما بیشترین فشار در این مدت به واردکنندگان خودروهای هیبرید آمده است که در راستای اجرای قوانینی همچون هوای پاک و کاهش مصرف سوخت فعالیت می‌کردند. با مطرح شدن این طرح در صحن علنی مجلس احتمال جداسازی حساب خودروهای هیبرید از دیگر خودروها بسیار قوی تر بنظر می‌رسد. درخصوص این خودروها بدلیل نبود ارز تصمیمات شتابزده‌ای اعمال شد که با جلسه هفته آینده مجلس امید آن می‌رود گشایشی در این زمینه ایجاد شود.
سهم خودروهای هیبرید را در کاهش آلودگی هوای کلانشهرها چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا امکان تغییر نگرش در خصوص واردات این خودروها وجود دارد؟
تغییر نگرش در خصوص خودروهای هیبرید اتفاق افتاده است. می‌توان گفت در صورتیکه کشور با تحریم‌های بین‌المللی روبرو نشده بود، بسیار زودتر به این مساله می‌پراختیم. در اعلام ممنوعیت کلی واردات خودرو، درخصوص خودروهای سبز شتابزده برخورد شده است. از سوی دیگر، ایران در خصوص کاهش آلودگی هوا به سازمان جهانی بهداشت تعهداتی داده که ایفای آنها مستلزم توسعه سهم خودروهای کممصرف و هیبرید در کشور است. فرهنگ استفاده از این خودروها در کشور ما غیرقابل‌مقایسه با کشورهای توسعهیافته است. اگر شرایط حمایتی مثل کشورهای اروپایی برای این خودروها در نظر گرفته شود، نقش بیشتری در کاهش آلودگی هوای کلانشهرها ایفا خواهند کرد.
میزان نقدینگی ارز خارجی دولت، چه مقدار بر طرح ساماندهی بازار خودرو تاثیرگذار خواهد بود؟ آیا امکان جداسازی خودروهای هیبرید از دیگر خودروها وجود دارد؟
نمایندگان مجلس باتوجه به میزان نقدینگی ارزی کشور به اصلاح قانون واردات رأی خواهند داد. نباید امید معجزه داشت. اگر همچنان قیمت دلار در نوسان باشد، توان خرید مردم کاهش می‌یابد و حتی اگر دولت هم واردات را آزاد کند، خرید خودروهای خارجی مقرون به صرفه نخواهد بود. شرایط فعلی تفسیر عبارت «هم تو میدانی و هم من» است. نباید در این شرایط ذهن مردم را نسبت‌به آینده نگران کرد. احتمال جداسازی خودروهای هیبرید از دیگر خودروها بسیار زیاد است. شرایط بازار مصرف خودرو با گذشته متفاوت شده و باید حتیالمقدور به تمام سلیقه‌ها احترام گذاشته شود.
آیا امکان اولویتدار شدن خودروی هیبرید در واردات وجود دارد؟ درخصوص خودروهای هیبرید خواست و نظر نمایندگان مجلس را چگونه بررسی می‌کنید؟
خودرو هیبرید باید از اولویتهای نخست واردات باشد. اگر تاکنون هم به این مساله پرداخته نشده به‌دلیل‌های ناآشنایی با این صنعت بوده است. اما خوشبختانه این موانع برطرف شده و دید مسئولان به این صنعت تغییر کرده است. حمایت از این صنعت به‌دلیل تاثیرگذاری در میزان رضایتمندی از رفاه اجتماعی بسیار مورد تاکید دولت‌هاست. بنابراین در بسیاری از کشورهای مطرح، توسعه خودروهای برقی و هیبرید بدلیل ماهیت پاک آن مورد توجه مسئولان قرار گرفته است. شرایط کنونی کشور، همراهی و همیاری بیشتر مردم با دولت را می‌طلبد. از این رو مجلسنشینان در تصمیمات خود دقت بیشتری بعمل می‌آورند. تحریم‌های آمریکا و متحدانش پس از خروج از برجام منافع ملت را نشانه رفته و این وظیفه همه مردم و مسئولان است که در بحران پیش‌رو با وحدت بیشتر به حل مسائل بپردازند. درخصوص خودروهای هیبرید نظر اکثر نمایندگان مجلس مثبت است.
